Smog jest zjawiskiem, które powstało na skutek ludzkich działań. W jego skład wchodzą szkodliwe związki chemiczne: tlenek azotu oraz tlenki siarki i pochodzące zwykle ze spalania węgla, drewna lub biomasy cząstki stałe – PM10. Drobinki o rozmiarze poniżej 10 mikrometrów charakteryzuje możliwość przedostawania przez nasz układ oddechowy do układu krwionośnego.
Główną przyczyną powstawania smogu jest palenie w piecach domowych. Z obserwacji wynika, że wysokie stężenia pyłu PM10 w województwie śląskim występują głównie w miesiącach zimowych.
Ogrzewając dom węglem, drewnem, biomasą lub ekogroszkiem emitujemy do atmosfery szkodliwe drobiny, które gromadzą się w powietrzu. Wielu mieszkańców spala w piecach także śmieci i do atmosfery wydostają się trujące substancje. Aby zminimalizować ryzyko występowania smogu, należałoby zmienić standardy piecyków spalających węgiel w domostwach lub wybrać alternatywne, ekologiczne formy ich ogrzewania.
Marszałek Województwa Śląskiego wkrótce uruchomi przetarg dla opracowania zadania o nazwie: „Opracowanie i przyjęcie, w ramach aktualizacji Programu ochrony powietrza, metodyki referencyjnej wykrywania nielegalnego spalania odpadów w indywidualnych urządzeniach grzewczych.
W tamtym roku straż miejska podjęła 127 interwencji dotyczących „termicznego przekształcania odpadów” na terenie naszego miasta – wręczono 16 mandatów karnych i 111 pouczeń.
– Mamy nadzieję, że metodyka pozwoli na prowadzenie legalnych kontroli weryfikacyjnych. Dotychczas, nie było zasad co taka kontrola powinna wykazać, jakie są poziomy zanieczyszczeń, co tak naprawdę należy wykrywać. W zasadzie dotychczas prowadzone kontrole z pobraniem próbek z paleniska nie miały oparcia w prawie. – mówi Agnieszka Setnik, Naczelnik Wydziału Środowiska Urzędu Miejskiego w Gliwicach. – Będzie to pierwsza tego typu metodyka przyjęta w Polsce, która pozwoli na uporządkowanie działań straży miejskich i innych służb w tej dziedzinie na Śląsku.
Dotychczas próbki były pobierane bezpośrednio z domowych palenisk co wiązało się z zakłócaniem konstytucyjnie chronionego miru domowego. Powstają już jednak technologie, m.in. w Głównym Instytucie Górnictwa w Katowicach z wykorzystaniem dronów oraz na Politechnice Śląskiej, gdzie trwają prace nad aparaturą do zdalnego pomiaru składu stężeń spalin, które mogą okazać się tańszą, szybszą w użyciu i bardziej efektywną metodą niż pobór popiołu.
Podobne działania podjął Minister Środowiska, który też zaplanował w Krajowym Programie Ochrony Powietrza opracowanie takiej metodyki na najbliższe lata. Miasto Gliwice postulowało o to do ministerstwa już w roku 2010.
Miejscy urzędnicy mają także swój aktywny udział w pracach zespołu roboczego ds. ograniczania niskiej emisji – grupy technicznej przy Marszałku Województwa Śląskiego. Miasto dokłada starań aby kształt tzw. uchwały antysmogowej był akceptowalny społecznie a jednocześnie sprzyjał zdecydowanej poprawie stanu powietrza w najbliższej dekadzie.
– Dążymy do tego aby zapisy uchwały antysmogowej pozwalały na całym Śląsku spalać węgiel, ale w najlepszy dostępny technicznie sposób. W strefach miast gdzie jest możliwość podpięcia do sieci ciepłowniczej aby to był kierunek uprzywilejowany i aby tam nie pozostawały pojedyncze paleniska indywidualne. W strefach gdzie nie ma sieci ciepłowniczej – aby tam była możliwość posiadania paleniska na paliwa stałe ale pod warunkiem, że urządzenie spełnia najwyższe obowiązujące normy kotłowe. mówi Agnieszka Setnik. – Chcemy, aby w uchwale antysmogowej był określony standard emisji pyłu i tlenku węgla i aby te parametry mogły być kontrolowane interwencyjnie. – podkreśla.
