Choć 2020 rok w polskich samorządach szykuje się generalnie pod znakiem oszczędności, cięć i podwyżek, to przyjęty w grudniu ubiegłego roku finansowy scenariusz rozwoju Gliwic na 12 kolejnych miesięcy jest pozytywny.
Sprzyja temu stabilna kondycja ekonomiczno-gospodarcza miasta, pozwalająca na bezpieczne i płynne zarządzanie, realizację ważnych zadań lokalnego samorządu i kontynuację wielu inwestycji istotnych dla mieszkańców. O czym warto wiedzieć?
Prognoza dochodów miasta na 2020 rok kształtuje się na poziomie ponad 1,5 mld zł i jest o 261,1 mln zł wyższa niż w ubiegłym roku.
Wydatki zostały zaplanowane na poziomie ponad 1,7 mld zł – w porównaniu z rokiem ubiegłym nastąpił wzrost o kwotę ok. 233,9 mln zł. Deficyt budżetowy (czyli różnica między dochodami a wydatkami) wynosi nieco ponad 187,5 mln zł i jest o ok. 27,2 mln zł niższy niż w prognozach na rok 2019. Zostanie pokryty kredytami, m.in. 25 mln zł z Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Dla stabilności finansowej miasta kluczowe znaczenie ma jednak nie różnica między dochodami i wydatkami liczonymi ogółem, ale bieżącymi. W tym przypadku Gliwice są ok. 155,6 mln zł na plusie.
Finansowy plan rozwoju miasta na 2020 rok jest zrównoważony i odpowiedzialny. Potwierdza to opinia Regionalnej Izby Obrachunkowej i analizy niezależnych ekspertów agencji Fitch Ratings, jednej z trzech najbardziej rozpoznawalnych instytucji wystawiających oceny wiarygodności kredytowej. W ich świetle kondycja ekonomiczno-finansowa Gliwic jest niezmiennie stabilna i relatywnie lepsza niż innych polskich miast o porównywalnej liczbie mieszkańców.
Od lat w Gliwicach obserwujemy m.in. systematyczny spadek stopy bezrobocia, która według danych Głównego Urzędu Statystycznego, obrazujących stan na koniec października 2019 r., wynosi 2,4%. Dla porównania bezrobocie w województwie śląskim kształtuje się na poziomie 3,6%, a w kraju 5,0%.
Pieniądze w budżecie Gliwic. Skąd pochodzą? Na co zostaną wydane?
Ponad 57% przewidywanych dochodów budżetowych miasta mają stanowić dochody własne (883,6 mln zł). Ich źródłem będą przede wszystkim udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych i firm, rosnące z roku na rok wpływy z opłat i podatków lokalnych, a także z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Uzupełnią je dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe oraz dochody z majątku (w głównej mierze z tytułu czynszów za najem lokali komunalnych), przekazywane do Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej przez ZBM-y.
W budżecie na 2020 rok przyjęto 3 główne założenia do planu wydatków miasta.
► Pierwszym jest wzrost wydatków bieżących spowodowany m.in. zwiększeniem płacy minimalnej oraz wzrostem wydatków na oświatę wynikającym m.in. z rządowej reformy edukacji i wciąż niedostatecznego poziomu subwencji oświatowej. Podobnie jak w latach ubiegłych konieczne jest zatem zabezpieczenie dofinansowania zadań z zakresu edukacji (ponad poziom przyznanych subwencji i dotacji) środkami własnymi w wysokości ok. 88,2 mln zł.
► Drugie założenie określa wielkość dofinansowania środkami własnymi zadań z zakresu administracji rządowej zleconych do realizacji miastu, kształtującego się na poziomie ok. 9,7 mln zł.
► Trzecie, ostatnie, założenie sprowadza się do ustalenia poziomu wydatków majątkowych zapewniających realizację już zakontraktowanych umów oraz planowanych zadań wieloletnich. Wydatki majątkowe stanowią kwotę 529,7 mln zł, czyli 30,57% wydatków ogółem.
W 2020 roku miasto nadal będzie inwestować.
Pula zaplanowanych wydatków inwestycyjnych wynosi ok. 468,6 mln zł, co wraz z rezerwami celowymi stanowi ponad 88% wydatków majątkowych. W tym na realizację projektów unijnych przypada ok. 179,0 mln zł.
Blisko połowę wydatków na inwestycje pochłoną te związane z transportem (ok. 228,7 mln zł). Uwzględniono m.in. budowę Centrum Przesiadkowego (ok. 77,8 mln zł), zachodniej części obwodnicy miasta (na odcinkach: ul. gen. J. Sowińskiego – ul. I. Daszyńskiego, 6,2 mln zł i ul. I. Daszyńskiego – ul. Rybnicka, ok. 49 mln zł), obwodnicy południowej (od. ul. Rybnickiej do ul. Pszczyńskiej, 37 mln zł), a także przebudowę ulic i chodników w istniejącym pasie drogowym (10,4 mln zł).
W grupie inwestycji związanych z gospodarką mieszkaniową (ok. 75,6 mln zł) największe środki zostaną przeznaczone na modernizację obiektów znajdujących się w zasobie miasta (40 mln zł, w tym zarządzanych przez wspólnoty mieszkaniowe – 7 mln zł), budowę komunalnego zespołu mieszkaniowego w kwartale ulic Kujawskiej, św. Jacka, Górnej i Samotnej (ok. 14,2 mln zł) oraz budynku komunalnego przy ul. Wrocławskiej (ok. 5,3 mln zł).
W sferze oświaty i wychowania (ok. 47,3 mln zł) przewidziano m.in. budowę obiektów wraz z zagospodarowaniem terenu przy I LO (12 mln zł), modernizację budynku przy ul. ks. Ziemowita na potrzeby Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. (ok. 4,4 mln zł), a także modernizację boisk szkolnych przy IV LO (ok. 2,9 mln zł).
Wśród inwestycji związanych z gospodarką komunalną i ochroną środowiska (ok. 72,9 mln zł) na uwagę zasługuje zwłaszcza szereg działań związanych z ochroną przeciwpowodziową (ok. 39,1 mln zł)i modernizacją kanalizacji deszczowej (ok. 6,9 mln zł). Uwzględniono także m.in. budowę tężni solankowej w lesie komunalnym przy ul. Chorzowskiej (5 mln zł).
Z pozostałych zaplanowanych działań warto wymienić budowę nowego Szpitala Miejskiego.
Przewidziano również realizację 71 zadań zaproponowanych przez gliwiczan w ramach budżetu obywatelskiego. Wykonanych zostanie 5 projektów ogólnomiejskich oraz 66 dzielnicowych. Będą to propozycje z wszystkich 21 dzielnic miasta. Łącznie na zadania GBO 2020 przeznaczono 6 203 800 zł.
