Dostęp do autobusów (niekiedy też pociągów), wypożyczalni miejskich rowerów lub hulajnóg, obecność parkingów umożliwiających pozostawienie własnego samochodu bądź roweru, do tego stacje napraw jednośladów oraz wielofunkcyjna przestrzeń służąca np. rekreacji i wypoczynkowi – to zalety powstających obecnie, nowoczesnych miejskich węzłów przesiadkowych.
Gliwice planują cztery takie miejsca: przy nowej stacji kolejowej w Łabędach, przy estakadzie Heweliusza na Koperniku, przy ul. Pszczyńskiej na styku Trynku i Ligoty Zabrskiej oraz przy ul. Kozielskiej w Brzezince.
– Realizacja tych wszystkich projektów ma nie tylko usprawnić transport, ale również przyczynić się do ochrony środowiska poprzez ograniczenie liczby samochodów w centrum miasta. Liczę na to, że nowa infrastruktura zachęci w przyszłości mieszkańców do częstszego korzystania z transportu publicznego oraz rowerów, co wpłynie na poprawę jakości powietrza i zmniejszenie poziomu miejskiego hałasu – podkreśla Katarzyna Kuczyńska-Budka, prezydent Gliwic.
Inwestycje w założeniu mają być dofinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Miasto złożyło latem odpowiednie wnioski w ramach projektu „Mobilna Metropolia” (Priorytet 3.1 Transport miejski w programie Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021–2027). Obecnie wszystkie znajdują się w fazie oceny. O tym, czy zostały zakwalifikowane do unijnego wsparcia, przekonamy się w przyszłym roku.
Węzeł w Łabędach, ułatwiający przesiadanie się na różne środki transportu, powstanie na przestrzeni 3 lat przy nowej stacji kolejowej Gliwice Łabędy.
Związane z przebudową lokalnego układu drogowego szeroko zakrojone miejskie zadanie jest realizowane równolegle i w ścisłej koordynacji z kolejową spółką PKP PLK, nadzorującą przebudowę torowiska i wiaduktów w rejonie łabędzkiego dworca.
W łabędzkim węźle przesiadkowym znajdziemy: zatoki dla autobusów, parkingi park&ride dla zmotoryzowanych oraz bike&ride dla rowerzystów – łącznie 84 miejsca postojowe, do tego 4 miejsca dla osób niepełnosprawnych i po 2 stanowiska do ładowania elektrycznych samochodów i rowerów. Przy węźle powstanie ciąg pieszo-rowerowy (długości ok. 80 m) i droga dla rowerów (o łącznej długości blisko 800 m). Planowane jest miejsce pod stację Metroroweru na maksimum 12 jednośladów, stworzenie 2 zadaszonych parkingów rowerowych (z 5 stojakami każdy) oraz stacji naprawy rowerów. Nie zabraknie też wkomponowanych w całość zielonych nasadzeń.
Do 2028 roku spółka PKP PLK wybuduje również przystanek kolejowy Gliwice Kopernik w rejonie estakady Jana Heweliusza. W jego sąsiedztwie miasto zrealizuje kolejny węzeł przesiadkowy łączący różne środki transportu. Nie zabraknie w nim walorów rekreacyjnych i edukacyjnych.
Ta inwestycja obejmie budowę nowego zjazdu z ul. Perseusza, drogi wewnętrznej prowadzącej do stacji Gliwice Kopernik i parkingu na 127 samochodów (z 7 miejscami dla osób niepełnosprawnych). W otoczeniu nie zabraknie zieleni, stanowiącej jedną trzecią powierzchni projektu i nawiązującej do dokonań patrona dzielnicy, Mikołaja Kopernika. Uwzględniono m.in. budowę obiektów małej architektury, w tym astrolabium, fontanny i tematycznych „kraterów”, wiaty przystankowej, stojaków na rowery i zadaszonych boksów rowerowych oraz ciągów pieszych i rowerowych. Zaplanowano ponadto oświetlenie solarne, miejsca pod automaty biletowe, a także miejsca do ładowania elektrycznych samochodów, jednośladów i wózków inwalidzkich.
Następny miejski węzeł przesiadkowy przewidziano po przeciwnej stronie miasta, przy ul. Pszczyńskiej, niedaleko Politechniki Śląskiej oraz hali widowiskowo-sportowej PreZero Arena Gliwice.
Planowany węzeł przesiadkowy ma docelowo zostać połączony z przystankami autobusowymi przy ulicach Pszczyńskiej i Kujawskiej. Dzięki temu mieszkańcy będą mogli łatwo przesiadać się między różnymi środkami transportu, co zwiększy komfort podróży po Gliwicach oraz przyczyni się do zmniejszania ruchu samochodowego w centrum.
W ramach węzła przesiadkowego zaplanowano budowę parkingu park&ride, umożliwiającego pozostawienie samochodu poza centrum Gliwic i kontynuowanie podróży komunikacją miejską. Parking ma mieć nawierzchnię przepuszczalną, a na jego terenie w maksymalnym możliwym stopniu zachowane zostaną drzewa. Powstanie także parking bike&ride łączący kładką z pochylniami ciągi rowerowe zlokalizowane przy ulicy Kujawskiej oraz w okolicy hali PreZero Arena. Planowana jest również stacja Metroroweru oraz zadaszony parking rowerowy.
Czwarty z przewidzianych węzłów przesiadkowych – przy ul. Kozielskiej w Brzezince – miałby mieć mniejszą skalę i powstać w miejscu istniejącej pętli autobusowej.
W ramach tego zadania, którego realizację uzależniono od pozyskania przez miasto środków z Centrum Unijnych Projektów Transportowych, przewidziano budowę monitorowanej zajezdni autobusowej o parametrach drogi wewnętrznej, z dwoma przystankami do obsługi podróżnych i dwoma postojami technicznymi dla autobusów oczekujących na rozpoczęcie nowego kursu. Osoby chcące przesiąść się z własnego samochodu na autobus miałyby do dyspozycji parking na 7 miejsc (w tym 2 dla pojazdów osób niepełnosprawnych) wraz z drogą manewrową. W projekcie węzła uwzględniono małą architekturę i udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami. W całość ma być wkomponowana zieleń.
