Czy wiecie, co łączy Gliwice, Zabrze, Bytom, Katowice, Chorzów, Sosnowiec, Dąbrowę Górniczą i Rudę Śląską? Są to miasta leżące w województwie śląskim, są częścią Metropolii, wszystkie z nich mają powyżej 100 tysięcy mieszkańców i być może wkrótce nie wjedzie do nich Twój samochód. Chyba, że będzie spełniał normy wjazdu do Stref Czystego Transportu.
Strefa czystego transportu to obszar, po którym swobodnie poruszać się mogą tylko pojazdy spełniające określone normy, co redukuje zanieczyszczenie powietrza.
Gliwice skazane na SCT?
Śląskie miasta nie są w stanie jasno określić swojego stanowiska w tej sprawie. Na ten moment wiadomo jedynie, że od 1 lipca 2024 r. Strefy Czystego Transportu mają zacząć obowiązywać w Warszawie oraz Krakowie. Na różnych zasadach, ale o tym później.
– Zgodnie z zapisami Krajowego Planu Odbudowy, którego zapisy wynegocjował poprzedni rząd RP przewidywana jest konieczność przygotowania ustawy wprowadzającej obowiązkowe strefy transportu niskoemisyjnego w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców. Jak dotąd władze krajowe nie przedstawiły projektu takiej ustawy – tłumaczy Dawid Ochód Zastępca Dyrektora Zarządu Dróg Miejskich w Gliwicach.
– Rzeczywiście, zgodnie z zapisami naszego KPO, już w II kwartale 2024 r. powinna wejść w życie odpowiednia ustawa, która nakładałaby obowiązek tworzenia stref transportu niskoemisyjnego w tych miastach powyżej 100 tys. mieszkańców, gdzie przekroczone są unijne normy zanieczyszczenia powietrza (a dla innych miast, także tych mniejszych, dawała taką możliwość) –pisze w Rzeczpospolitej Anna Cieślak-Wróblewska.
Jak nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o…
– Kwestia wprowadzenia stref czystego transportu we wszystkich miastach powyżej 100 tys. mieszkańców, a więc oczywiście także w Warszawie, to zapis z tzw. kamieni milowych. Czyli warunków otrzymania unijnych pieniędzy z KPO. […] Bez takiego rozwiązania Warszawa nie może liczyć na choćby eurocenta z tych niezbędnych nam przecież unijnych pieniędzy – wyjaśnia prezydent Warszawy, Rafał Trzaskowski.
Na dzień dzisiejszy nie jest znana data wprowadzenia Strefy Czystego Transportu w Gliwicach. Nie określono również granicznej klasyfikacji EURO pojazdów, które nie będą mogły poruszać się w SCT. Wiemy natomiast jak ma wyglądać to w pierwszych miastach, które zostaną objęte strefą w naszym kraju.
Jak będzie działać SCT w Warszawie?
Żeby mieć jakieś wyobrażenie, jak może wyglądać u nas Strefa Czystego Transportu, warto przyjrzeć się miastu stołecznemu. W Warszawie SCT będzie obowiązywać od 1 lipca 2024 r., jej wprowadzanie podzielono na etapy, pełną funkcjonalność osiągnie w 2032 r. Wjazd do SCT będą kontrolowały kamery i patrole kontrolujące pojazdy w ruchu wewnątrz strefy i na jej wlotach. Za złamanie zakazu będzie grozić 500 zł grzywny.
Tymi samochodami do Warszawy nie wjedziesz
– W pierwszym etapie do warszawskiej strefy nie wjedziemy m.in.: benzynowymi Audi 80, BMW serii 5 (E34), częścią wersji Fiata Cinquecento, częścią wersji Forda Escorta, Hondą Civic V (tzw. jajko; normę Euro 2 spełniają pojedyncze silniki), starszymi wersjami Opla Corsy B czy też VW Golfem II i wczesnymi odmianami Golfa III. Jak widać, to dość stare auta, których – z małymi wyjątkami (np. Civic, Corsa, Golf III) – w Warszawie już wybitnie często nie spotkamy. Inaczej wygląda sprawa w przypadku diesli, bo tu trzeba spełnić normę Euro 4, odpadną nam więc np. Alfa Romeo 156 (większość wersji), Audi A4 B5 i w dużej mierze też B6, większość egzemplarzy BMW serii 3 E46 i wszystkie serii 5 E39, Opel Vectra B i częściowo C, Renault Megane I, Skoda Octavia I (w dużej mierze) i Volkswagen Passat B5 (większość). A to auta wciąż popularne i lubiane – wymienia auto.dziennik.pl
Wyłączenia dla mieszkańców
- Osoby mieszkające w granicach Warszawy i płacące podatki będą zwolnione z wymagań SCT do 2028 roku (przez pierwsze 2 etapy)
- Zwolnieni będą seniorzy (osoby, które do końca 2023 ukończą 70 lat), o ile przed 1 stycznia 2024 byli właścicielami swoich pojazdów.
- SCT nie będzie dotyczyło motocykli oraz pojazdów zabytkowych.
- Dodatkowo będą obowiązywały wyłączenia zapisane w ustawie – dla policji, pogotowia, straży pożarnej, wojska i innych służb oraz dla transportu osób z niepełnosprawnościami.
Jak sprawa ma się w Krakowie?
W Krakowie początkowe obostrzenia wydają się nieco łagodniejsze, choć strefa jest większa – obejmie całe miasto (ale z wyłączeniem niektórych ulic i dróg ekspresowych/autostrad przebiegających w granicach miasta).
Pojazdy zarejestrowane przed 1 marca 2023 r. muszą spełnić normy:
• Diesel: Euro 2,
• Benzyna/LPG: Euro 1.
Auta zarejestrowane po 1 marca 2023 r.
• Diesel: Euro 5
• Benzyna/LPG: Euro 3
Okres przejściowy dla aut zarejestrowanych przed 1 marca 2023 r. kończy po dwóch latach, bo od 1 lipca 2026 r. graniczną normą dla wszystkich diesli stanie Euro 5, natomiast wszystkich dla silników benzynowych/LPG – Euro 3. Niezależnie od tego, kiedy zostały zarejestrowane.
Zyskać mają wszyscy
– W pierwszym etapie SCT obejmie (w Warszawie) ok 2% zarejestrowanych i realnie poruszających się po mieście. Te 2% aut to najstarsze i bardzo szkodzące powietrzu pojazdy – ich zniknięcie z dwóch przełoży się na spadek 11% NOX i 20% PM – dwóch głównych zanieczyszczeń z transportu – zapewnia Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych.
– Pozytywne skutki wprowadzenia stref potwierdzają praktyczne przykłady. W Londynie stężenie tlenków azotu w powietrzu spadło aż o 46%, co przełożyło się też na radykalny spadek liczby dzieci trafiających do szpitali z astmą. W Brukseli stężenia spadły o 25%, w Paryżu – o 23%. Także w Barcelonie, która – tak jak Warszawa – przewidziała w pierwszym etapie szereg ulg i wyjątków ułatwiających mieszkańcom dostosowanie się do nowej rzeczywistości, spadek stężenia tych szkodliwych substancji wyniósł 11%. Tylko w pierwszym roku! To są fakty. To są konkrety. To są twarde liczby – przekonuje prezydent Warszawy, Rafał Trzaskowski.
Miasta w naszym województwie, które mają powyżej 100 tys. mieszkańców:
- Bielsko-Biała
- Tychy
- Częstochowa
- Gliwice
- Sosnowiec
- Katowice
- Dąbrowa Górnicza
- Chorzów
- Bytom
- Ruda Śląska
- Zabrze
