20 maja, na zamku książąt Sułkowskich w Bielsku – Białej, marszałek województwa śląskiego wręczył nagrody i wyróżnienia w tegorocznej edycji konkursu na wydarzenie muzealne roku. W kategorii najlepszy projekt edukacyjny 2014 r. bezapelacyjnie zwyciężył Chłopiec z Gliwic – zrealizowany przez Muzeum w Gliwicach.
– Ta niewielka sztuka, a właściwie krotochwila teatralna, którą napisałem dla dzieci, jak również wszystkie towarzyszące jej przedsięwzięcia, pokazuje, że wielka historia nie rozgrywa się wyłącznie „za siedmioma górami i siedmioma lasami”, lecz często o krok od nas, tuż za rogiem, bardzo blisko, tam gdzie samodzielnie możemy ją odkryć i poznawać. Z tej przyczyny w sztuce odwołałem się do najsłynniejszej, choć obecnie nieco zapoznanej gliwickiej legendy, a scenerią wydarzeń uczyniłem miejsca jakże ważne dla naszego miasta: rynek z ratuszem, Białą Bramę i obronne mury, kościół Wszystkich Świętych. Bardzo cieszy mnie nagroda, ale nie mniejszą radość sprawiło wyróżnienie, które Jury przyznało naszej placówce za konserwację zbroi japońskich, które należą do najcenniejszych zabytków w gliwickich zbiorach.
– powiedział Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach.
Przygotowany przez Muzeum w Gliwicach, w pełni autorski projekt edukacyjny Chłopiec z Gliwic składał się z kilku powiązanych ze sobą przedsięwzięć, dla których punktem wyjścia było przedstawienie teatralne. Prócz spektaklu i książki z tekstem sztuki, która ukazała się drukiem w oficynie muzealnej, na projekt złożyły się również wydane na płycie CD słuchowisko radiowe w reżyserii Grzegorza Krawczyka, wyemitowane na antenie Polskiego Radia Katowice, a także warsztaty Wakacyjne krotochwile, oraz wycieczki z muzealnym przewodnikiem, podczas których dzieci poszukiwały śladów wydarzeń historycznych, o których mowa w sztuce, na gliwickiej starówce.
– Gliwickie Muzeum zdobyło tym samym, zaledwie w ciągu trzech ostatnich lat, główne nagrody we wszystkich kategoriach konkursowych. Przypomnijmy, że Jury uhonorowało dwukrotnie nasze wydawnictwa: „Historię miasta Gliwice” Benno Nietschego i trzy książki opublikowane w ramach „Projektu Blandowski”. Z najwyższym uznaniem spotkały się również wystawa „Rynek – centrum średniowiecznego i nowożytnego miasta” oraz „konserwacja portretu króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II”. Niedosyt pozostawał w sferze edukacji – niezwykle dla nas istotnej. Dzisiejsza nagroda jest ostatnim klejnotem w naszej konkursowej koronie.
– powiedziała Ewa Chudyba, edukatorka i rzeczniczka muzeum.
Spektakl Chłopiec z Gliwic zobaczyło w ubiegłym roku łącznie 3380 osób (59 przedstawień); w warsztatach Wakacyjne krotochwile wzięło udział 318 osób (8 edycji); publikacja została wydana w nakładzie 600 egzemplarzy, zaś słuchowisko w nakładzie 300 płyt CD. Wszystkie działania prowadzone w ramach wielopłaszczyznowego projektu edukacyjnego były bezpłatne.
Fabuła sztuki oparta jest na historii obrony Gliwic przed wojskami protestanckimi podczas Wojny Trzydziestoletniej w XVII wieku. Pełna dowcipnych dialogów i wartkiej akcji opowieść w teatralny sposób przedstawia najazd wojsk duńskiego hrabiego Ernsta von Mansfelda, który w 1626 roku stanął pod Gliwicami, żądając poddania miasta. Mimo przewagi militarnej protestantów, gliwiczanom udało się obronić miasto przed najeźdźcą, legenda zaś głosi, że w odparciu ataku ważką rolę odegrały kobiety polewające napastników gorącą kaszą z murów obronnych, a także Matka Boska, która otoczywszy Gliwice niebiańskim płaszczem, cudownie uchroniła je przed armatnim ostrzałem. Tytułowym bohaterem sztuki jest Przemko – dzielny szewczyk, który z pomocą swej towarzyszki Jadwigi, oraz zaprzyjaźnionych mrówek, pokonuje duńskich nieprzyjaciół.
Wyprodukowany samodzielnie przez Muzeum w Gliwicach, w pełni profesjonalny, spektakl teatralny miał prapremierę 17 maja 2014 r. podczas Nocy Muzeów. Forma przedstawienia czerpie z najlepszych teatralnych tradycji: ludowej włoskiej komedii dell’arte, i błazeńskich popisów średniowiecznych aktorów wędrownych. „Włoska” scenografia, kostiumy i lalki, wykonane zostały w pracowniach Teatru Baj Pomorski w Toruniu, według projektu Dariusza Panasa. Reżyserem sztuki był Ireneusz Maciejewski – absolwent Wydziału Sztuki Lalkarskiej Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza, zaś o stronę muzyczną zatroszczył się Michał Kowalczyk: kompozytor i aranżer.
Książka Chłopiec z Gliwic zawiera tekst sztuki, wzbogacony atrakcyjnymi ilustracjami. Czytelnicy zainteresowani pogłębieniem wiedzy historycznej mogą zapoznać się z faktografią oblężenia Gliwic, zamieszczoną w apendyksie historycznym, a także zgłębić znaczenia użytych w sztuce językowych archaizmów, których definicje znajdą w słowniczku pojęć. Zarówno książka, jak i słuchowisko wydane na płycie CD, są przydatnymi pomocami edukacyjnymi dla nauczycieli, oraz rodziców.
W ramach warsztatów Wakacyjne krotochwile zrealizowano zajęcia teatralne, na których dzieci poznały podstawy improwizacji i gry aktorskiej, tworzyły rekwizyty i kostiumy, a także opracowywały scenariusz oparty na historii oblężenia, na bazie którego wystawiły własną wersję przedstawienia. Elementami Wakacyjnych krotochwili były też warsztaty komiksowe, podczas których tworzono rysunkowe portrety postaci historycznych z czasów Wojny Trzydziestoletniej, oraz zwiedzanie wystawy czasowej Omnium Sanctorum, poświęconej najstarszej gliwickiej parafii i kościołowi Wszystkich Świętych, którego bronili gliwiczanie podczas oblężenia w roku 1626.
