Oświadczenie Prezydenta Miasta Gliwice:

„Od kilku dni w Gliwicach i w całym regionie mamy bardzo mroźną i bezwietrzną pogodę. W związku z tym obserwujemy wyjątkowo wysokie przekroczenia dopuszczalnych poziomów zapylenia, czyli mówiąc potocznie mamy do czynienia ze smogiem. Problem jakości powietrza i niskiej emisji nie jest nowy. Od lat zmagamy się z przekroczeniem norm zapylenia. Temat stał się w ostatnim czasie bardzo medialny i uważam, że bardzo dobrze, ponieważ tylko rosnąca społeczna świadomość da szansę na rozwiązanie tego problemu. Fakty są bowiem takie, że za wysokie stężenie pyłów PM 10 i PM 2,5 odpowiadają przede wszystkim stare kotły opalane słabej jakości paliwem, jeśli nie wprost śmieciami.

Problemu jesteśmy świadomi nie od dzisiaj i od dawna dofinansowujemy wymianę węglowych systemów grzewczych na bardziej ekologiczne. Dofinansowaliśmy taką wymianę dla ponad 5 tysięcy gospodarstw domowych.

To jednak dopiero ok 25% takich palenisk. Warto przy tym zaznaczyć, że nie ma ograniczeń w przyjmowaniu wniosków o dofinansowanie, rocznie dostajemy ich ok 250 – 300. Miasto dofinansowuje do 50% kosztów takiej wymiany, od stycznia 2017 roku maksymalny poziom dofinansowania został podniesiony z 2000 do 4000 zł (dla osób fizycznych).

Do skutecznej walki ze smogiem potrzebne są jednak zmiany w prawie. Szczególnie w zakresie kontroli i standardów emisyjnych urządzeń grzewczych. Niestety od kilku lat kolejne rządy opierają się przed wprowadzeniem właściwych narzędzi prawnych.

W 2010 roku miasto Gliwice zwróciło się do ówczesnego Ministra Środowiska, w ramach konsultacji projektu zmiany ustawy Prawo ochrony środowiska, z postulatem uregulowania środków nadzoru i kontroli. Nie posiadamy bowiem uprawnień do wprowadzania jakichkolwiek ograniczeń w warunkach użytkowania istniejących palenisk węglowych czy ograniczeń w spalaniu najbardziej emisyjnych paliw typu muły węglowe i floty. Takie działania może jednak (po zmianie przepisów w 2015 roku) podjąć Sejmik Województwa Śląskiego w ramach tzw. uchwały antysmogowej. Z kolei Minister Gospodarki w ramach ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw może wyeliminować z obiegu muły i flotokoncentraty.

Liczymy na to, że w obecnym 2017 roku postulaty samorządowe znajdą odzwierciedlenie w stosownych aktach prawnych.

W zakresie organów województwa śląskiego Zespołu roboczy ds. ograniczania niskiej emisji przy Marszałku Województwa Śląskiego pracował nad założeniami do tzw. uchwały antysmogowej, a w jego pracach brał udział przedstawiciel miasta Gliwice. Szczegóły prac ma przedstawić marszałek w najbliższym okresie.

Powodzenie programów antysmogowych zależy jednak w dużej mierze od świadomości społecznej. Dlatego cieszy mnie, że coraz więcej z nas dostrzega ten problem. Walka o poprawę jakości powietrza będzie trwała wiele lat.

Im większa będzie społeczna presja na osoby, które zatruwają nas wszystkich oraz na rządzących w sprawie odpowiednich narzędzi prawnych tym lepiej.