Niecodzienna sytuacja związana z epidemią nasuwa nam wszystkim wiele pytań – jak funkcjonuje transport publiczny, czy obowiązują kontrole na granicy, komu przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy na dziecko. Odpowiedzi na te i inne pytania zbieramy w jednym miejscu.
Dzięki specustawie pracownik może wykonywać tzw. pracę zdalną. Wyjaśniamy, o co chodzi dokładnie. Odpowiadamy też na inne pytania związane z wykonywaniem obowiązków zawodowych.
Kiedy pracodawca może zlecić tzw. pracę zdalną?
Przepisy zakładają, że w celu przeciwdziałania koronawirusowi pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie obowiązków, w określonym czasie poza miejscem jej stałego wykonywania. To tzw. praca zdalna. W rozumieniu ustawy za „przeciwdziałanie COVID-19” rozumie się wszelkie czynności związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków choroby. Zatem przesłanki polecenia pracownikowi pracy zdalnej są szerokie i w praktyce każdy pracodawca, choćby ze względu na profilaktykę, może polecić pracownikom pracę zdalną.
Czy mogę wnioskować o pracę zdalną?
Decyzja o poleceniu pracy zdalnej leży wyłącznie w gestii pracodawcy. Pracownik może oczywiście wnioskować, ale jego wniosek nie wiąże w żaden sposób pracodawcy.
Czy praca zdalna to inaczej telepraca?
Nie, pojęcie pracy zdalnej jest pojęciem szerszym niż pojęcie telepracy. Praca zdalna w rozumieniu tej ustawy polega po prostu na wykonywaniu pracy poza miejscem jej stałego wykonywania na polecenie pracodawcy i w celu przeciwdziałania COVID-19.
Jaka jest różnica między pracą zdalną a telepracą?
Telepracą jest wykonywanie pracy regularnie poza zakładem pracy z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Telepracownikiem jest pracownik, który wykonuje pracę w tych warunkach i przekazuje pracodawcy wyniki pracy, w szczególności za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Przykładowo może to być praca wykonywana na komputerze i przesyłana pracodawcy pocztą elektroniczną.
Praca zdalna może natomiast polegać na tym, że pracownik wykonuje pracę np. w domu bez użycia środków komunikacji elektronicznej (komputera, internetu). Przykładowo pracownik w domu analizuje dokumenty, pisze opinię odręcznie i przekazuje pracodawcy efekt swojej pracy.
Czy zmieni się moje wynagrodzenie, jeśli szef zleci mi pracę zdalną?
Nie. Twoje wynagrodzenie nie ulegnie zmianie. Praca zdalna to po prostu zmiana miejsca wykonywania pracy, ale wciąż pracujemy, dlatego należy się dotychczasowe wynagrodzenie.
Jak dokumentuje się pracę zdalną?
Jest to kwestia uzgodnień między pracodawcą a pracownikiem. Polecenie pracy zdalnej nie musi być wydane na piśmie, ale jak każde inne polecenie służbowe może być wydane ustanie bądź mailem albo esemesem. Pracodawca może potwierdzić to polecenie na piśmie.
Jak zdezynfekować pomieszczenia w zakładzie pracy, w którym przebywała osoba chora lub podejrzana o zachorowanie na koronawirusa? Kto powinien potwierdzić, że ta dezynfekcja miała miejsce?
Osoba odpowiedzialna za dezynfekcję pomieszczenia oraz sposób jej dokumentacji powinna być określona przez pracodawcę. W sprawie dezynfekcji pomieszczenia możemy posiłkować się wytycznymi GIS dla POZ (dotyczące dezynfekcji pomieszczenia, w której przebywała osoba chora lub podejrzana o zachorowanie na koronawirusa), tj. wyłączyć z funkcjonowania pomieszczenie, w którym przebywała osoba zakażona, umyć i zdezynfekować powierzchnie, meble, sprzęt – po dezynfekcji może być ponownie używane, wywietrzyć pomieszczenie, w którym przebywała osoba zakażona, zdezynfekować drogę lub drogi dojścia do pomieszczenia gdzie przebywała osoba zakażona do pomieszczenia (poręcze schodów, klamki, lady itp., czyli elementy, których mogła dotykać), używać środków dezynfekujących aktywnych przeciwko wirusom.
Jestem kurierem, na co dzień mam kontakt z wieloma klientami i przesyłkami? Jak mam postępować?
Przestrzegaj podstawowych zasad zapobiegawczych, które istotnie wpływają na ograniczenie ryzyka zakażenia: pamiętaj o obowiązku zakrywania nosa i ust w przestrzeniach publicznych, częstym myciu rąk wodą z mydłem, unikaj dotykania oczu, nosa i ust. Zachowaj bezpieczną odległość (1,5 m) od osoby, która kaszle, kicha lub ma gorączkę.
Czy pracodawcy mogą narzucić pracownikom pomiar temperatury ciała i odsyłać ich do domu w przypadku podwyższonej temperatury? Jeśli tak, to jaka jest temperatura graniczna, jeśli nie, to dlaczego i czy pracodawca może coś jeszcze zrobić, aby zminimalizować ryzyko zakażenia?
Jeśli chodzi o pomiar temperatury przez pracodawcę, należy skontaktować się z PIP. W przypadku określonych rodzajów pracy mogą istnieć dodatkowe zalecenia branżowe, np. dla personelu medycznego. Przede wszystkim należy zachować zdrowy rozsądek i podstawowe zasady higieny.
Miałem kontakt z osobą zarażoną, pracodawca zgłosił mnie do sanepidu. Co zrobić jeśli od 10 dni nikt się ze mną nie skontaktował?
Kwarantanna nakładana jest na okres 10 dni (licząc od następnego dnia po dniu styczności ze źródłem zakażenia). Po upływie tego okresu kwarantanna nie jest już nakładana, jeśli osoba mająca kontakt z chorym nie ma objawów koronawirusa. W przypadku gorączki, kaszlu, utraty węchu lub smaku należy pozostać w domu i niezwłocznie umówić się na teleporadę u lekarza POZ. Informację o swojej kwarantannie lub izolacji znajdziesz na Indywidualnym Koncie Pacjenta.
Jakie dokumenty powinienem przekazać pracodawcy w czasie przebywania na kwarantannie?
Jeśli jesteś na kwarantannie lub w izolacji poinformuj o tym swojego pracodawcę telefonicznie lub mailowo. Nie potrzebujesz decyzji sanepidu. Do 3 dni roboczych od zakończenia kwarantanny lub izolacji napisz oświadczenie. Usprawiedliwi ono Twoją nieobecność w pracy i będzie podstawą do wypłacenia świadczenia chorobowego, jeśli nie miałeś możliwości wykonywać telepracy w tym czasie. Oświadczenie powinno zawierać kilka niezbędnych informacji:
Dane osobowe
imię i nazwisko
numer PESEL
serię i numer dowodu osobistego lub paszportu
Dzień rozpoczęcia obowiązkowej kwarantanny i dzień jej zakończenia.
Twój podpis.
W przypadku wątpliwości co do treści oświadczenia, pracodawca może zweryfikować informację o kwarantannie w powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej. Informację o kwarantannie i czasie jej trwania możesz sprawdzić na Internetowym Koncie Pacjenta.
Moje dziecko jest na kwarantannie. Jak uzyskać zasiłek opiekuńczy?
Rodzic może wystąpić o zasiłek opiekuńczy, jeśli opiekuje się przebywającym na kwarantannie lub objętym izolacją w warunkach domowych:
dzieckiem do lat 14,
dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat,
innym członkiem rodziny.
Kwarantanna lub izolacja dziecka lub innego członka rodziny są traktowane tak jak choroba dziecka lub innego członka rodziny.
Od 24 października 2020 r. podstawą do wypłaty zasiłku opiekuńczego jest oświadczenie ubezpieczonego o konieczności opieki nad dzieckiem lub członkiem rodziny przebywającym na kwarantannie lub w izolacji w warunkach domowych.
Oświadczenie powinno zawierać:
- imię i nazwisko ubezpieczonego,
- numer PESEL ubezpieczonego, jeśli go posiada,
- dane dziecka lub innego członka rodziny pod opieką, który odbywa obowiązkową kwarantannę albo izolację w warunkach domowych: imię i nazwisko, numer PESEL, jeśli go posiada,
- dzień rozpoczęcia odbywania obowiązkowej kwarantanny albo izolacji w warunkach domowych i dzień jej zakończenia,
- podpis ubezpieczonego.
Pracodawca albo ZUS może wystąpić do organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej o potwierdzenie informacji zawartych w oświadczeniu.
W przypadku kwarantanny jednego z domowników, w jaki sposób pozostali domownicy powinni poinformować o tym swojego pracodawcę?
Jeśli nie miałeś bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną koronawirusem nie zostaniesz skierowany na kwarantannę. Zgodnie z obowiązującym prawem osoby współzamieszkujące z osobą na kwarantannie nie podlegają już kwarantannie, np.:
– członkowie rodziny zamieszkujące z osobą, która została kwarantannowana ze względu na styczność w pracy z osobą zakażoną/chorą;
– rodzice zamieszkujący z dzieckiem poddanym kwarantannie, ze względu na wystąpienie wirusa w szkole.
W jaki sposób mam zająć się dzieckiem, jeżeli nie podlegam kwarantannie i wykorzystałam już zasiłek?
Zasiłek opiekuńczy na ogólnych zasadach przysługuje ubezpieczonemu rodzicowi dziecka lub opiekunowi prawnemu dziecka w wieku do lat 8 m.in. w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia palcówki oświatowej (np. przedszkola) przez łączny maksymalny okres 60 dni w roku kalendarzowym (na wszystkie dzieci). Zasiłek opiekuńczy w maksymalnym wymiarze 60 dni w roku (łącznie na wszystkie dzieci) przysługuje również w przypadku choroby dziecka w wieku do ukończenia 14 roku życia.
Przykładowe zamknięcie placówki oświatowej – przedszkola z powodu koronawirusa stwierdzonego u wychowawcy, po 21 września br. uprawnia rodziców lub opiekunów prawnych do ubiegania się o zasiłek opiekuńczy do maksymalnego wymiaru – 60 dni w roku kalendarzowym.
Do 20 września br. m.in. w podanym powyżej przypadku – obowiązywało wprowadzone z powodu epidemii koronawirusa – świadczenie pieniężne w ramach dodatkowej opieki nad dzieckiem zdrowym tzw. dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Tym samym, zachowano przedmiotowy limit 60 dni w roku kalendarzowym – uprawniający do zasiłku opiekuńczego na zasadach ogólnych.
Mam dziecko poniżej 10 roku życia, zostało skierowane na kwarantannę. Jak mam zapewnić mu opiekę, kto usprawiedliwi moją nieobecność w pracy?
Gdy dziecko jest poddane kwarantannie wskutek decyzji inspekcji sanitarnej lub uprawnionego lekarza, w myśl przepisów ustawy zasiłkowej jest chore. W związku z czym taki przypadek – uprawnia ubezpieczonych rodziców do ubiegania się o zasiłek opiekuńczy.
Należy zwrócić uwagę, że w przypadku gdy ubezpieczony dobrowolnie powstrzyma się od pracy i nie otrzyma zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego niezdolność do pracy z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem ani decyzji inspektora sanitarnego o poddaniu członków rodziny kwarantannie, nie przysługuje mu prawo do świadczeń pieniężnych w razie choroby.
Czy pracodawca ma obowiązek poinformowania sanepidu o tym, że pracownik ma koronawirusa?
Pracodawca nie ma obowiązku informowania sanepidu o tym, że jego pracownik ma koronawirusa.
Mój pracodawca poinformował mnie, że powinienem być już w pracy, a ja mam informację, że jestem jeszcze na kwarantannie. Gdzie mogę potwierdzić informację o kwarantannie?
ZUS i Inspekcja sanitarna posiada te same informacje zaciągnięte z systemu. Rozbieżności nie powinny występować. Mogą wynikać z braku aktualnych informacji przez pracownika odnośnie kwarantanny. Informację ostatecznie można potwierdzić w Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej nakładającej kwarantannę.
Czy mogę pracować zdalnie na izolacji lub kwarantannie? Kiedy jestem na L4?
Na kwarantannie nie ma przeszkód do pracy zdalnej pod warunkiem, że świadczenie pracy nie będzie wiązało się z łamaniem zasad kwarantanny. Nie można natomiast pracować na L4.
Czy na izolacji, kwarantannie potrzebuję L4?
Jeśli jesteś na kwarantannie lub w izolacji poinformuj o tym swojego pracodawcę telefonicznie lub mailowo. Nie potrzebujesz decyzji sanepidu. Do 3 dni roboczych od zakończenia kwarantanny lub izolacji napisz oświadczenie. Usprawiedliwi ono Twoją nieobecność w pracy i będzie podstawą do wypłacenia świadczenia chorobowego, jeśli nie miałeś możliwości wykonywać telepracy w tym czasie.
W jakich przypadkach będzie przysługiwał dodatkowy zasiłek opiekuńczy?
- W przypadku zamknięcia żłobka, przedszkola, szkoły lub klubu dziecięcego z powodu COVID-19, do którego dzieci lub osoby dorosłe niepełnosprawne uczęszczały w przypadku niemożności zapewnienia opieki przez żłobek, klub dziecięcy, przedszkole, placówkę pobytu dziennego oraz inną placówkę lub podmiot zatrudniający dziennych opiekunów z powodu czasowego ograniczenia funkcjonowania tych placówek w związku z COVID-19. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje również w przypadku ograniczonego otwarcia powyżej wymienionych placówek
Od kiedy będzie przysługiwał dodatkowy zasiłek opiekuńczy?
Zgodnie z projektem rozporządzenia Rady Ministrów dodatkowy zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwał przez okres 21 dni – od 9 do 29 listopada 2020 r.Kto może liczyć na prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego?
Tak jak do tej pory dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługiwać będzie:
rodzicom dzieci w wieku do lat 8,
ubezpieczonym rodzicom dzieci:
do 16 lat, które mają orzeczenie o niepełnosprawności,
do 18 lat, które mają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
do 24 lat, które mają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
ubezpieczonym rodzicom lub opiekunom osób pełnoletnich niepełnosprawnych, zwolnionym od wykonywania pracy z powodu konieczności zapewnienia opieki nad taką osobą.
