Gliwice od dekady realizują ambitny Masterplan – unikalny i kompleksowy projekt nowoczesnego oświetlenia ulic i parków. Na jego podstawie zrealizowano niedawno kolejny etap inwestycji „Eko-światło w Gliwicach – modernizacja i budowa oświetlenia ulicznego”. Ekologiczne i energooszczędne oprawy z diodami LED zamontowano na ponad 70 ulicach, a przedsięwzięcie zostało dofinansowane ze środków unijnych.
Modernizacja gliwickiego oświetlenia realizowana jest zgodnie z koncepcją przygotowaną na zlecenie miasta przez warszawskie Studio DL. To jedno z pierwszych w Polsce tak kompleksowych rozwiązań w zakresie oświetlenia całego miasta, które zakłada harmonijne współgranie ze sobą różnorodnego oświetlenia (drogowego, parkowego i iluminacji obiektów) przy jednoczesnej dbałości o ekonomię i ekologię. Inwestycje realizowane zgodnie z założeniami Masterplanu poprawiają też bezpieczeństwo na drogach i pozwalają na tworzenie wyjątkowego obrazu miasta.
Barwa światła podkreśla charakter poszczególnych obszarów miasta – na obrzeżach Gliwic i przy głównych szlakach komunikacyjnych światło jest chłodniejsze, a w ścisłym centrum zdecydowanie cieplejsze.
Zgodnie z Masterplanem, oświetlenie Gliwic powinno eksponować kształt naturalnego podziału miasta. I tak ścisłe centrum z Rynkiem i ulicą Zwycięstwa jest miejscem szczególnej aktywności mieszkańców, a otaczające je dzielnice mają w dużej części charakter mieszkalno-wypoczynkowy – te obszary wyznacza cieplejsza barwa oświetlenia. Najcieplejsza barwa światła zarezerwowana została dla serca Gliwic, czyli Starego Miasta, która tworzy przytulną atmosferę, zachęcając do spacerów.
Im dalej od centrum, tym barwa światła staje się bardziej intensywna i chłodniejsza, zwłaszcza na ulicach o dużym natężeniu ruchu. Specjalne oświetlenie zaprojektowano dla ważnych osi architektonicznych: na ulicy Zwycięstwa piękno zabytkowych kamienic uwypuklił tzw. welon światła, a trakt od placu Piłsudskiego do Politechniki Śląskiej i hali Arena Gliwice (nazwany osią Politechniki) wyznaczają niebieskie znaczniki LED umieszczone na szczycie opraw oświetleniowych.
Już niemal połowa punktów oświetleniowych w mieście posiada oprawy z diodami LED.
Gliwice sukcesywnie realizują założenia Masterplanu, a na inwestycje pozyskują dofinansowanie ze źródeł zewnętrznych. Dzięki wsparciu ze środków unijnych (z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego 2014–2020) miasto wykonało dwa etapy dużego projektu pod nazwą „Eko-światło w Gliwicach – modernizacja i budowa oświetlenia ulicznego”.
W pierwszym etapie zmodernizowano oświetlenie na ponad 60 gliwickich ulicach, w tym na dużych miejskich arteriach, takich jak np. ul. Częstochowska, Wrocławska, Dworcowa, Bojkowska, Rybnicka czy Tarnogórska. Wymieniono wówczas nie tylko oprawy oświetleniowe, ale też kable zasilające, szafy oświetleniowe oraz słupy. Zakończony niedawno drugi etap objął montaż opraw z diodami LED na ponad 70 ulicach, a także m.in. w parkach Chopina i Szwajcaria, na skwerach Nacka i Doncaster. Łączny koszt tych prac wyniósł prawie 17 mln zł – z tego dofinansowanie z UE sięgnęło prawie 8 mln zł, pozostałe pieniądze pochodziły z budżetu miasta.
W międzyczasie miasto sfinansowało jeszcze samodzielnie oświetlenie LED na ponad 20 ulicach.
Warto wiedzieć, że Miasto Gliwice jest właścicielem tylko części infrastruktury świetlnej na ulicach. Posiada 9 tysięcy punktów świetlnych i dzięki konsekwentnej realizacji Masterplanu w ponad 80% z nich wykorzystywane są już oprawy z diodami LED. Około 7,5 tysiąca punktów świetlnych należy do spółki Tauron Nowe Technologie, ale miasto systematycznie i w miarę możliwości nabywa prawo własności do tej części infrastruktury.
W miejscach, gdzie modernizowane jest oświetlenie, zużycie energii elektrycznej można obniżyć nawet o połowę.
Masterplan umożliwia podnoszenie poziomu bezpieczeństwa, bo ulice są lepiej oświetlone. Równocześnie wszystkie zainstalowane oprawy LED są wyposażone w możliwość redukcji mocy, co pozwala na zmniejszanie strumienia świetlnego o mniej więcej 30% w określonych godzinach nocnych. Nie dotyczy to oczywiście skrzyżowań i przejść dla pieszych, gdzie światło LED świeci z całą mocą.
Jednym z priorytetów jest także zwiększenie efektywności energetycznej oświetlenia poprzez obniżenie zużycia energii elektrycznej oraz obniżenie emisji CO2 do atmosfery. I tak się dzieje. Przykładowo, ulica Pszczyńska jest zdecydowanie lepiej oświetlona, choć wcześniej używano mocy 40 kW, a teraz 26,2 kW. Dawniej były tam 93 lampy sodowe, teraz jest 165 opraw z diodami LED. Przed modernizacją roczne zużycie energii było na poziomie 160 000 kWh, a po modernizacji wynosi 91 400 kWh.
Gliwice dynamicznie rozwijają się pod względem gospodarczym i technologicznym. Nowoczesne i ekologiczne rozwiązania podnoszące efektywność energetyczną, coraz szerzej wdrażane w przestrzeni publicznej, są naturalnym elementem tego procesu, chociaż spowolnionym trudną sytuacją finansową samorządów. Przystąpienie do kolejnych zadań możliwe będzie po uruchomieniu unijnych lub krajowych programów dofinansowujących tego typu inwestycje. W planach jest już przebudowa oświetlenia na ul. Kozielskiej, Portowej, Toszeckiej, Gajowej, Pod Borem, Błonie i Banacha.
