– Gliwice otwarte na potrzeby gliwiczan i wykorzystujące społeczny potencjał – zgodnie z tym założeniem realizuję wizję rozwoju Gliwic, zaproponowaną mieszkańcom w kampanii wyborczej. Wprowadzam nowe rozwiązania, kontynuuję potrzebne miastu przedsięwzięcia, inicjuję nowe działania i inwestycje, wprowadzam korekty do sposobu zarządzania miastem i udowadniam, że dialog z różnymi środowiskami jest nie do przecenienia. Od ponad 100 dni jestem prezydentką Gliwic. W tym czasie udało się zrobić naprawdę wiele – podkreśla prezydent miasta Katarzyna Kuczyńska Budka.
Realizacja obietnic wyborczych
1000 mieszkań na wynajem
Do 2029 roku w Gliwicach powstanie ponad 1000 mieszkań na wynajem w 46 budynkach, a do tego prawie 2400 miejsc postojowych. Wybrałam już potencjalne lokalizacje – to ul. Piaskowa, św. Wojciecha, Kujawska, Wierzbowa, Toszecka, Strzelnicza/Paderewskiego, Knurowska, Widokowa/Oskara Caro.
Remont ul. Chorzowskiej
Podjęłam decyzję o remoncie ulicy Chorzowskiej. Jej długo oczekiwana naprawa ruszyła. Gruntowna modernizacja drogi może potrwać dwa lata, dlatego – by umożliwić kierowcom bezpieczne korzystanie z ulicy do czasu rozpoczęcia zasadniczych robót i podczas ich trwania – zadecydowałam o ułożeniu nowej nawierzchni.
Drogi rowerowe
Opracowuję plan budowy nowych dróg rowerowych i połączenia ich z istniejącymi trasami w logiczną całość. Prowadzę rozmowy z planistami i specjalistami od inwestycji.
Powołanie miejskiej urbanistki
Mamy miejską urbanistkę. Została nią dr hab. inż. arch. Agata Twardoch – architektka i urbanistka związana z Wydziałem Architektury Politechniki Śląskiej, która będzie jednocześnie naczelnikiem Biura Urbanisty Miasta – nowej jednostki w Urzędzie Miejskim. Będzie kreatorką zmian w przestrzeni Gliwic, dbającą o ład przestrzenny, gliwickie dziedzictwo architektoniczne oraz powiększanie terenów zielonych.
Dawna Fabryka Drutu
Analizuję przyszłe funkcje i możliwości zagospodarowania terenu dawnej Fabryki Drutu. Nie cały obszar jest własnością miasta, więc jestem otwarta na rozmowy z podmiotami zainteresowanymi spójną rewitalizacją tej przestrzeni. By wypracować jak najlepsze rozwiązanie, zgodne z oczekiwaniami mieszkańców, temat konsultowany jest w pierwszej kolejności z ekspertami – urbanistami i architektami. Trwają też prace nad projektem planu miejscowego na tym obszarze.
Komunikacja publiczna
Usprawniam układ komunikacji zbiorowej w Gliwicach. Mają zniknąć „białe plamy”, np. planowane jest uruchomienie przystanku przy ul. Kościuszki, a także poprawa połączeń z Bojkowem oraz dostosowywanie na bieżąco układu komunikacyjnego do nowo powstających osiedli w różnych częściach Gliwic.
Parkingi wielopoziomowe
Chcę zwiększyć dostępność miejsc parkingowych. Sprawdzam, czy nad tunelem DTŚ można wybudować wielopoziomowy parking, szukam też lokalizacji dla innych parkingów wielostanowiskowych. W tej sprawie odbywają się spotkania m.in. z państwowymi spółkami – właścicielami terenów, na których możliwa jest budowa parkingów.
Plan Ogólny Miasta
Planowanie musi odbywać się przy udziale gliwiczan, dlatego zorganizowałam m.in. spotkania dla mieszkańców dzielnic, przybliżające znaczenie Planu Ogólnego Miasta Gliwice, który – zgodnie z przepisami – do końca 2025 roku powinien zastąpić studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.
Boisko w Ostropie
Weryfikuję potrzeby związane z ofertą sportową w różnych częściach miasta. Po rozmowie z mieszkańcami i wizji lokalnej zdecydowałam, że zbudujemy boisko wielofunkcyjne w Ostropie przy ul. Fizyków.
Czechowice przyjaznym miejscem wypoczynku
Tworzę nowe, przyjazne miejsca do wypoczynku – pracuję nad koncepcją modernizacji Ośrodka Wypoczynkowego nad jeziorem w Czechowicach. Już oświetliliśmy teren przy miejscach do grillowania. W pierwszej kolejności zmodernizujemy toalety, przystosowując je do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Przybędzie także domków letniskowych, które cieszą się powodzeniem. Docelowo kompleksowej modernizacji podlegać będzie cały teren ośrodka.
Współpraca z Politechniką Śląską
Współpracuję z Politechniką Śląską i wykorzystuję jej potencjał. W ramach dużych projektów, razem z uczelnią przygotowujemy strategię cyberbezpieczeństwa Gliwic.
Strategia rozwiązywania problemów społecznych
Tworzymy założenia do strategii rozwiązywania problemów społecznych do 2032 roku i inne programy związane ze sferą społeczną, zgodnie z oczekiwaniami mieszkańców.
Strategia rozwoju kultury i sportu
Konsultujemy program współpracy miasta z organizacjami pozarządowymi, opracowujemy razem z gliwiczanami gminny program rewitalizacji dla kilku podobszarów miasta, mamy za sobą wstępne prace zmierzające do przygotowania strategii dotyczącej kultury, a także strategii w zakresie sportu.
Zmiany w PKM
Zainicjowaliśmy zmiany w Przedsiębiorstwie Komunikacji Miejskiej i restrukturyzację zmierzającą do poprawy jakości usług świadczonych przez PKM. Wycofaliśmy decyzję ograniczającą kursy autobusów o kolejne 1000 wozokilometrów.
Przestrzeń miasta dla gliwiczan
Przestrzeń miasta oddajemy mieszkańcom – przygotowujemy się do wykreowania przyjaznego gliwiczanom miejsca w sąsiedztwie ul. Wrocławskiej i rzeki Kłodnicy, prowadzimy rozmowy z Remondisem na temat przeprowadzki firmy w inne miejsce.
Pomoc osobom z niepełnosprawnością
Pozyskujemy środki na finansowanie asystentów osób z niepełnosprawnością i opieki wytchnieniowej. Likwidujemy kolejne bariery architektoniczne, np. remontując drogę przy Miejskim Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności.
Bezpieczeństwo PSP i gliwiczan
Przekazaliśmy 170 tys. zł dla PSP na remont dachu i 10 tys. zł na działania związane z katastrofą ekologiczną na Dzierżnie Dużym, które w 93% lezy poza Gliwicami i administrują nim Wody Polskie. Współpraca ze strażą pożarną jest dla nas bardzo ważna, bo strażacy dbają o bezpieczeństwo mieszkańców Gliwic.
Doświetlanie przejść dla pieszych
Dbamy o bezpieczeństwo pieszych. Do końca roku będzie doświetlone przejście przy ul. Rybnickiej w rejonie ogródków działkowych. W następnym roku w pierwszej kolejności wykonywane mają być prace przy słabo oświetlonych przejściach w rejonie skrzyżowania ulic Reymonta i Cmentarnej oraz przy ul. Podlesie 24 (przy alejce). Montowane będzie tzw. oświetlenie dedykowane, zaprojektowane specjalnie tak, aby dobrze widać było pieszego na przejściu. Realizowane są też bieżące prace wynikające z zaleceń audytu, obejmujące np. dobudowę dodatkowych opraw oświetleniowych, czyszczenie opraw w otoczeniu przejścia dla pieszych, wymianę źródeł światła czy zmianę sposobu zamocowania opraw. Doświetlenia przejść wykonywane są również na wniosek mieszkańców w ramach Gliwickiego Budżetu Obywatelskiego.
Dodatkowe 5 milionów na remonty dróg i chodników
Zdecydowałam o przekazaniu dodatkowych 5 mln zł z budżetu miasta na remonty dróg i chodników na terenie miasta. Prace przeprowadzono m.in. na ulicach: Młodego Górnika, Jagodowej, Rodzinnej, Daszyńskiego, Ligockiej, Oświęcimskiej, Jesiennej oraz na płycie Rynku.
Połączenie kolejowe Gliwice – Rybnik
Na mój wniosek Koleje Śląskie uruchomiły połączenie kolejowe Gliwice – Rybnik. Cieszy się ono dużym zainteresowaniem, korzysta z niego wielu pasażerów. W ciągu pierwszych czterech tygodni do pociągów w dni robocze wsiadły prawie 3 tysiące osób.
Wycofanie ze sprzedaży Domku Ogrodnika
Podjęłam decyzję o wycofaniu ze sprzedaży Domku Ogrodnika, znajdującego się przy gliwickiej Palmiarni. Poprzednie władze chciały go sprzedać. Po remoncie będą tam pracowali urbanistka miejska i architekt zieleni. Przywracamy więc pierwotne funkcje tego miejsca.
Park kieszonkowy i remonty skwerów
Nowy park kieszonkowy powstanie u zbiegu ulic Pliszki i Bekasa na Sikorniku. Będzie tam sporo zieleni, ogródek społeczny, alejka spacerowa, ławki, leżaki, zestawy piknikowe, stojaki rowerowe i domek dla owadów. W najbliższym czasie rewitalizację ma przejść skwer na placu Niepodległości w Łabędach. Zaplanowano też liczne nasadzenia – krzewów, bylin, traw oraz roślin cebulowych. Obie inwestycje to zadania wybrane przez mieszkańców w Gliwickim Budżecie Obywatelskim 2024.
Więcej zieleni
Przybywa zieleni w Gliwicach. Nowe, zielone rośliny oraz kwiaty pojawiły się na Rynku i wzdłuż ul. Zwycięstwa. Zazieleniamy Gliwice i odbrukowujemy kolejne miejsca, w których sadzimy rośliny. W lipcu prace prowadzone były w rejonie placu Piłsudskiego. Analizujemy możliwości większej ilości nasadzeń, planujemy w przyszłorocznym budżecie więcej pieniędzy na zieleń.
Uratowany teren zielony
Zdecydowałam, że zielony teren na Sikorniku nie zostanie sprzedany deweloperom i będzie służył mieszkańcom. Chodzi o sąsiadujący z SP nr 41 i zabudową mieszkaniową zieleniec przy ul. Kormoranów, z opuszczonym od 2 lat parterowym budynkiem handlowo-usługowym. Teraz przygotowujemy optymalny plan jego zagospodarowania.
Urząd przyjazny zwierzętom
Psy, które są teraz mile widziane w obu siedzibach Urzędu Miejskiego – zarówno przy ul. Zwycięstwa, jak i Jasnej – ugaszą w upalne dni pragnienie dzięki miskom ze świeżą wodą, ustawionym przy wszystkich wejściach do budynków.
Szlabany w górę
Dzięki otwarciu szlabanów za budynkiem UM kierowcy mogą przejeżdżać bezpośrednio od ul. Wybrzeże Wojska Polskiego do ul. Wyszyńskiego. Łącznik oznaczony został jako „strefa ruchu” i jest drogą jednokierunkową.
Bezpłatne toalety w Gliwicach
Podjęłam decyzję, że od 5 lipca miejskie toalety w Gliwicach są bezpłatne.
Identyfikacja problemów i ich rozwiązywanie
Czystsza Kłodnica
Współpracujemy z Ministerstwem Infrastruktury i Politechniką Śląską, która posiada technologię oczyszczania koryt rzek. Ministerstwo sprawdza, jakie są możliwości sfinansowania tego zadania. Z mojej inicjatywy odbyło się spotkanie w tej sprawie.
Schronisko dla zwierząt
Przeprowadzimy remont gliwickiego schroniska dla zwierząt – taką decyzję podjęłam po wizycie w placówce. Schronisko przez lata było niedofinansowane. Przebywa tam około 100 psów i 100 kotów. Chcemy zwiększyć liczby adopcji, dlatego opracowujemy akcje promocyjne i wydarzenia adopcyjne.
Wysokościowce w Gliwicach
Wspólnie z mieszkańcami, planistami, urbanistami i architektami pracujemy nad optymalną koncepcją związaną z pozwoleniem na wznoszenie wysokich budynków w śródmieściu. Prywatni inwestorzy chcieliby ich budowy m.in. w okolicy ulicy Piwnej.
Piecza zastępcza
Rozpoczęliśmy kompleksowe działania na rzecz poprawy warunków życia i rozwoju dzieci objętych pieczą zastępczą oraz ich opiekunów. Na mój wniosek radni miejscy zadecydowali o zwiększeniu wynagrodzeń rodzinom zastępczym zawodowym (w tym pełniącym funkcję pogotowia rodzinnego), rodzinom pomocowym i osobom prowadzącym rodzinny dom dziecka.
Zwiększyłam też liczbę etatów w gliwickich instytucjonalnych domach dziecka w zakresie stałej opieki oraz wsparcia psychologicznego. Podjęłam również decyzję o konieczności budowy nowego domu dziecka. Mamy, niezbędną w tym przypadku, pozytywną opinię Rzecznika Praw Dziecka. Powołałam pełnomocnika ds. pieczy zastępczej i wspierania rodziny, którym została doświadczona w tym obszarze Mariola Zalewska.
Sytuacja Piasta Gliwice
Konieczne okazało się szybkie zadbanie o kondycję organizacyjną i ekonomiczną spółki sportowej Piast Gliwice. Podjęliśmy działania zapewniające płynność finansową, ale ważna jest stabilizacja i dobre warunki rozwoju. Wprowadziliśmy zmiany. Wybrano nowy zarząd i radę nadzorczą. Piast będzie też bliżej mieszkańców i postawi na współpracę z otoczeniem. Klub otworzył się na kibiców i promocję meczów. Sytuacja w tabeli napawa optymizmem.
Nowe zasady naboru do Rady Sportu
Postanowiłam, że wybory do gliwickiej Rady Sportu będą otwarte – kandydatów mogą zgłaszać organizacje i instytucje realizujące zadania w zakresie kultury fizycznej w naszym mieście. Wcześniej prezydent sam wskazywał członków tego gremium. Teraz będzie inaczej – stawiam na współpracę.
Inwestycje
Budowa szpitala
Pracujemy nad budową szpitala w Gliwicach. W pierwszym kroku naprawiamy szkody, które wynikają z rozstrzygnięcia przetargu. Poprzednie władze, tuż przed wyborami, wybrały wykonawcę (decyzja została uchylona wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej) przy braku finansowania na obiekt, w którym można byłoby leczyć pacjentów (było zapewnione finansowanie wyłącznie na „szkielet” szpitala). Kończymy ten etap zgodnie z decyzją KIO. Jednocześnie pracujemy nad realnym modelem, w którym dzięki współpracy ze Śląskim Uniwersytetem Medycznym możemy wybudować szpital o znacznie lepszej ofercie dla gliwiczan niż pierwotnie zakładano, w dodatku za pieniądze SUM. W tym modelu wykorzystamy zarówno projekt, jak i pierwotną loikalizację. Szpital będzie budowany etapami. Pierwszy z nich to część odpowiadająca szpitalowi miejskiemu. Powołałam zespół zadaniowy do analizy i opracowania koncepcji budowy szpitala. Trwają spotkania w tej sprawie.
Budżet miasta na 2025 r.
W czerwcu ruszyły już prace nad projektem budżetu Miasta Gliwice na rok 2025. Analizujemy, jakie zadania i inwestycje powinny priorytetowo znaleźć się w budżecie. Obecnie wydziały urzędu oraz jednostki organizacyjne składają projekty.
Modernizujemy i budujemy szkoły i przedszkola
Kontynuujemy przygotowania do przebudowy Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 7 przy ul. Ligonia. Trwa procedura przetargowa na wyłonienie wykonawcy robót. Uzyskaliśmy wstępną promesę na dofinansowanie inwestycji kwotą 30 mln zł z rządowego funduszu.
Rozbudujemy szkołę przy ul. Arki Bożka. Trwa wyłanianie wykonawcy, roboty mogą ruszyć jeszcze jesienią tego roku.
Wybudujemy nowe przedszkole przy ul. Rubinowej, w którym znajdzie się 8 oddziałów.
Budowa ścieżki rowerowej do Czechowic
Kontynuujemy budowę 5-kilometrowej ścieżki rowerowej wzdłuż ul. Toszeckiej nad jezioro w Czechowicach. Wykonawca inwestycji napotkał problemy, które spowolniły prace. Odkryto przewód należący do firmy Tauron, którego nie było w planach. Warto zaznaczyć, że kolejne ścieżki będą budowane wg innych założeń – nie będziemy wycinać tak wielu drzew, a odcinki będą łączyć się w logiczną całość.
Park Zielonej Energii
Są pieniądze na budowę Parku Zielonej Energii – zaawansowanej technologicznie elektrociepłowni, mającej od 2028 roku wytwarzać ciepło i energię elektryczną z lokalnych komunalnych odpadów resztkowych, niedających się już odzyskać poprzez segregację i recykling. Podpisałam – sięgającą blisko 271 mln zł – umowę na dofinansowanie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Realizacja inwestycji ma rozpocząć się w 2025 roku.
Rondo turbinowe i nowy układ komunikacyjny w Łabędach
W perspektywie 3,5 roku mieszkańcy Łabęd zyskają nowe rondo turbinowe i nowy układ drogowy, dostosowany do rozbudowanej stacji kolejowej i poszerzonego wiaduktu kolejowego w rejonie ul. Staromiejskiej. Inwestycja, prowadzona w ścisłej koordynacji ze spółką PKP PLK, będzie kosztować prawie 40 mln zł. Podpisaliśmy umowę z wykonawcą robót.
Modernizacja skweru Bottrop
Skwer Bottrop między ul. Siemińskiego i Młyńską jest modernizowany. Miasto uporządkowało zieleń i nasadziło 400 nowych roślin, które ozdobią przestrzeń przy powiększanym placu zabaw.
Wyremontowany odcinek ul. Portowej
Otworzyliśmy dla ruchu wyremontowany kilometrowy fragment ul. Portowej – ma nową nawierzchnię jezdni, ciąg pieszo-rowerowy, ekologiczne LED-owe oświetlenie. Inwestycję wieńczy rondo u zbiegu ulic Portowej i Staromiejskiej. Na remont czeka jeszcze ok. 500-metrowy odcinek ulicy Portowej, na którym prace prowadzić będzie najpierw Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji.
Dofinansowanie na ul. Architektów
Miasto ubiega się o dofinansowanie z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg na remont ulicy Architektów.
Działalność Szpitala Miejskiego
Uruchomiono specjalistyczną poradnię żywienia dojelitowego dla pacjentów z zaburzeniami przyjmowania pokarmów. Gliwiccy kardiolodzy przeprowadzili zabieg ablacji migotania przedsionków najnowocześniejszą metodą. To pierwsza taka procedura w województwie i jedna z pierwszych w kraju. Lekarze przeprowadzili też kolejne pionierskie operacje z zakresu ortopedii onkologicznej. Takie operacje rozszerzają możliwość leczenia pacjentów z przerzutami choroby nowotworowej do układu kostnego. Gliwicka okulistyka przeprowadza operacje jaskry metodą mikropulsową, dzięki czemu wyniki leczenia są lepsze. Nawet 300 małych pacjentów w ciągu miesiąca otrzymuje specjalistyczne wsparcie medyczne w poradni ortopedii dziecięcej Szpitala Miejskiego nr 4. Sukcesów było znacznie więcej, ale na koniec wspomnijmy, że docenione zostały też pielęgniarki, które wyróżnione zostały „Diamentowymi Czepkami”.
Kładka nad Kłodnicą gotowa
Kładka przy wodospadzie Kłodnicy, łącząca park Chrobrego z terenem Politechniki Śląskiej, przeszła gruntowną modernizację. Mostek zyskał nową nawierzchnię i elementy konstrukcji. Jest bardziej estetycznie, funkcjonalnie i przede wszystkim bezpieczniej.
Pieniądze dla Muzeum
Prawie 400 tys. zł dotacji celowej z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków pozyskało Muzeum w Gliwicach na renowację stolarki okiennej i drzwiowej w swojej głównej siedzibie – w zabytkowej Willi Caro. Prace trwają.
Nowy „okrąglak”
Rozpoczęła się budowa nowego „okrąglaka” w parku na placu Grunwaldzkim. Powstanie budynek na planie ośmiokąta o powierzchni około 270 m2 z dużymi przeszkleniami. Będzie to obiekt gastronomiczny, wykorzystywany również podczas imprez kulturalnych. Wprowadziliśmy do projektu zmiany, których istotą jest powiększenie przestrzeni służącej spotkaniom.
Rondo, które usprawni ruch przy Onkologii
Budowa ronda ul. Sienkiewicza, które ułatwi dojazd do Narodowego Instytutu Onkologii, wkroczyła w decydującą fazę. Zakończenie prac jeszcze w tym roku.
Wodny park w Gliwicach
Ważna jest dobra współpraca ze środowiskiem gospodarczym. Spotkałam się m.in. z przedstawicielami firmy Momentum Leisure, która kupiła prawie 7-hektarowy teren przy Europie Centralnej, gdzie wybuduje park wodny i park rozrywki dla dzieci „Majaland”. Zatrudni tam 200 osób.
Nowe pojazdy dla osób z niepełnosprawnościami
Dwie gliwickie placówki wspierające osoby z niepełnosprawnościami mają nowe i bardzo potrzebne pojazdy do przewozu swoich podopiecznych. W pozyskaniu 440 tysięcy złotych z PFRON dla Warsztatów Terapii Zajęciowej Caritas Diecezji Gliwickiej przy ul. Toszeckiej i Niepublicznego Przedszkola dla Dzieci Niepełnosprawnych przy ul. Słowackiego pomogło miasto.
Komunikacja z mieszkańcami
Dokonaliśmy przeglądu kanałów komunikacji UM i wprowadziliśmy pierwsze zmiany. Chcemy, by mieszkańcy byli szeroko informowani o tym, co dzieje się w mieście. Pracujemy nad kolejnymi rozwiązaniami, np. dodaniem do miejskiej aplikacji GAMA funkcji aktualności, powiadomień na smartfony oraz możliwości zgłaszania problemów. Nowe i nowocześniejsze treści przypadły do gustu mieszkańcom, ponieważ notujemy dużo wzrost zasięgów na stronie internetowej i w social mediach. Uruchomiliśmy kolejny kanał komunikacji – tym razem jest to TikTok. Pomocą w komunikacji służy także nowy rzecznik prasowy.
Za mną setki spotkań, nie zamykam się w gabinecie, jestem wśród gliwiczan. Uczestniczę w wydarzeniach ważnych dla mieszkańców i rozmawiam z gliwiczanami. Spotkałam się m.in. z uczniami, którzy kręcą kilometry dla hospicjum, a także z Maryną Feseniuk – mistrzynią Polski Dzieci w Szachach Klasycznych. Razem z zawodnikami Piasta powitałam nowy sezon, kibicowałam w turnieju gimnastyki, wzięłam udział w urodzinach Targu na Zielonym, pikniku w szkole, juwenaliach, wsparłam gliwiczanina, który idzie dookoła Bałtyku, byłam na otwarciu sezonu nad jeziorem w Czechowicach i na 800-leciu Starych Gliwic oraz Marszu Równości.
Realizuję obietnice wyborcze, takie jak regularne spotkania z mieszkańcami w dzielnicach. Byłam już w Bojkowie i na Sikorniku. Rozmawiam ze społecznikami, m.in. na Śląskim Urban Labie czy podczas śniadań na łące. Nie brakuje też rozmów z ekspertami, np. Miejską Komisją Urbanistyczno-Architektoniczną.
Każdego dnia wraz z moimi zastępcami bierzemy udział w uroczystościach, konferencjach, spotkaniach, jubileuszach i innych wydarzeniach. Spotykamy się z jednostkami oraz spółkami miejskimi. Ważny jest też bieżący kontakt z administracją rządową (wzięłam np. udział w posiedzeniu z parlamentarzystami z Zespołu ds. Samorządu Terytorialnego, spotykam się z ministrami w ważnych kwestiach dotyczących miasta) oraz samorządowcami naszego powiatu.
Zostałam powołana do Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego. Jestem jednym z dwóch samorządowców w gremium, które rozwiązuje najważniejsze problemy w województwie. Zostałam również członkiem zarządu Subregionu Centralnego oraz prezydium Metropolii.
