Finansowy plan rozwoju Gliwic na 12 kolejnych miesięcy jest pozytywny. Sprzyja temu stabilna, dobra kondycja ekonomiczno-gospodarcza miasta, pozwalająca na bezpieczne i płynne zarządzanie, realizację ważnych zadań lokalnego samorządu i kontynuację wielu inwestycji istotnych dla mieszkańców. O czym warto wiedzieć?
Prognoza dochodów na 2019 r. kształtuje się na poziomie 1,3 mld zł i jest o 106,4 mln zł wyższa niż w ubiegłym roku. Wydatki miasta zostały zaplanowane na poziomie 1,5 mld zł – w porównaniu z rokiem ubiegłym nastąpił wzrost o kwotę 138,3 mln zł, z czego 70 mln zł przypada na zadania inwestycyjne. Różnica między dochodami a wydatkami (deficyt budżetowy) wynosi 214,7 mln zł, o 31,9 mln zł więcej niż w roku ubiegłym.
Dla stabilności finansowej miasta kluczowe znaczenie ma jednak nie różnica między dochodami i wydatkami liczonymi ogółem, ale między dochodami i wydatkami bieżącymi. W tym przypadku Gliwice są ponad 140,7 mln zł na plusie (wykres nr 2).
Podczas budżetowej sesji Rady Miasta wielokrotnie podkreślano charakter finansowego scenariusza rozwoju Gliwic na 2019 rok. Przeważały określenia: „zrównoważony”, „pozytywny”, „odpowiedzialny”. Potwierdza to opinia Regionalnej Izby Obrachunkowej i analizy niezależnych ekspertów agencji Fitch Ratings, jednej z trzech najbardziej rozpoznawalnych instytucji wystawiających oceny wiarygodności kredytowej. W ich świetle kondycja ekonomiczno-finansowa Gliwic jest niezmiennie stabilna i dużo lepsza niż w innych polskich miastach o porównywalnej liczbie mieszkańców.
Od lat Gliwice odnotowują m.in. systematyczny spadek stopy bezrobocia, która według aktualnych danych Głównego Urzędu Statystycznego, obrazujących stan na koniec listopada 2018 r., wynosi w Gliwicach 3,2%. Dla porównania – w świetle tych samych danych bezrobocie w województwie śląskim utrzymuje się na poziomie 4,3%, a w kraju – na poziomie 5,7%.
Pieniądze w budżecie miasta. Skąd pochodzą? Na co zostaną wydane?
Prawie 60% przewidywanych dochodów budżetowych miasta mają stanowić w tym roku dochody własne (767,9 mln zł). Ich źródłem będą przede wszystkim udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych i firm, a także rosnące z roku na rok wpływy z opłat i podatków lokalnych, głównie w związku ze stałym wzrostem liczby nieruchomości podlegających opodatkowaniu (wykres nr 3). Uzupełnią je także dochody z majątku (w głównej mierze z tytułu czynszów za najem lokali komunalnych), przekazywane do Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej przez ZBM-y.
Przyjęto 5 głównych założeń do planu wydatków miasta.
Pierwszym jest ograniczenie wydatków bieżących, które pozwoliło uzyskać tzw. marżę operacyjną na poziomie 12,23%, co zapewni środki finansowe na realizację inwestycji na satysfakcjonującym poziomie.
Drugie założenie to zapewnienie finansowania programów i projektów unijnych kontynuowanych i rozpoczynanych.
Trzecim jest zabezpieczenie środków na dofinansowanie zadań z zakresu edukacji (ponad poziom przyznanych subwencji i dotacji) środkami własnymi w wysokości 79,7 mln zł, gdyż subwencja oświatowa została przyznana w wysokości ok. 218 mln zł, a wydatki na zadania bieżące własne z zakresu oświaty i wychowania (bez projektów unijnych) wynoszą ok. 297,7 mln zł.
Czwarte założenie wiąże się z faktem, iż dotacje na realizację zadań z zakresu administracji rządowej także otrzymywane są w niewystarczającej wysokości. W celu ich realizacji niezbędne jest więc dofinansowanie ze środków własnych miasta w wysokości 9,2 mln zł.
Ostatnie założenie do planu wydatków sprowadza się do ustalenia poziomu wydatków inwestycyjnych zapewniających realizację już zakontraktowanych umów oraz planowanych zadań wieloletnich. Przyjęto, że wydatki majątkowe stanowią 34,01% wydatków ogółem, czyli kwotę 509,7 mln zł, w tym wydatki na realizację projektów unijnych 153,5 mln zł.
W 2019 r. miasto będzie nadal inwestować. Pula zaplanowanych wydatków majątkowych sięga prawie 510 mln zł, z czego na inwestycje zostanie przeznaczonych około 472,5 mln zł.
Blisko połowę wydatków na inwestycje pochłoną te związane z transportem (227,5 mln zł). Uwzględniono m.in. budowę południowej części obwodnicy miasta od ul. Rybnickiej do ul. Pszczyńskiej (98,2 mln zł), budowę Centrum Przesiadkowego (39,7 mln zł) oraz zachodniej części obwodnicy miasta od ul. I. Daszyńskiego do ul. Rybnickiej (25,4 mln zł). W planach znalazły się też m.in.: rozbudowa ul. Portowej, przebudowa i zagospodarowanie ul. Zwycięstwa, zagospodarowanie terenu po nieczynnym torowisku tramwajowym w pasie drogowym ul. Chorzowskiej, kontynuacja przebudowy ulic Jagiellońskiej i Zabrskiej, przebudowa układu ulic Piwnej i ks. Hlubka.
W grupie inwestycji związanych z gospodarką mieszkaniową (łącznie 84,6 mln zł) największe środki zostaną przeznaczone na modernizację obiektów zasobu komunalnego (37,0 mln zł). Wśród inwestycji związanych z gospodarką komunalną i ochroną środowiska (70,2 mln zł) na uwagę zasługuje szereg działań związanych z ochroną przeciwpowodziową (37,5 mln zł), modernizacją i rozbudową oświetlenia ulicznego, dofinansowaniem zmian systemu ogrzewania oraz opracowaniem krótkoterminowych prognoz jakości powietrza.
W sferze oświaty i wychowania (45,7 mln zł) przewidziano dalsze modernizacje wybranych boisk szkolnych i blisko 50 obiektów placówek oświatowych, m.in. modernizację budynku Państwowej Szkoły Muzycznej przy ul. Ziemowita czy budowę nowych obiektów I LO przy ul. Zimnej Wody wraz z zagospodarowaniem terenu. Z pozostałych zaplanowanych działań warto wymienić m.in. budowę nowego Szpitala Miejskiego (ok. 2,7 mln zł na projekt), rozbudowę gliwickiego lotniska (7 mln zł), modernizację obiektów Teatru Miejskiego (ok. 2,1 mln zł) czy budowę hali sportowej w Szkole Filomata przy ul. Bojkowskiej (ok. 1 mln zł).
W tym roku przewidziano również realizację 86 zadań zaproponowanych przez gliwiczan w ramach budżetu obywatelskiego. Będą to propozycje z wszystkich 21 osiedli, gdyż dla każdej listy osiedlowej został przekroczony minimalny wymagany próg frekwencyjny. Łącznie na zadania GBO 2019 przeznaczono 5 996 500 zł.
Uchwała budżetowa jest dostępna na stronie www.gliwice.eu w dolnej zakładce Samorząd (odnośnik Budżet miasta).
